The queen of all everything

“We want to be the kings of everything, at the high press-the best in the world. Attacking open spaces-the best in the world. We want the best atmosphere in the stadium, and be the best at everything…”. Τάδε έφη ο Μικέλ Αρτέτα τον περασμένο Δεκέμβριο στη συνέντευξη τύπου πριν το παιχνίδι με τη Φούλαμ, με το ποδοσφαιρικό σύμπαν να κοιτάζει απορημένο, χάνοντας τη μεγαλύτερη εικόνα μέσω της ματιάς ενός εξίσου μεγάλου οραματιστή. Κάποιοι όμως δεν έχασαν την πίστη τους, παρά τους τριγμούς που άρχισαν να εμφανίζονται στο “trust the process”. Το τέλος της περσινής περιόδου μπορεί να μην τον δικαίωσε, περίπου εννέα μήνες μετά όμως, τα πράγματα αρχίζουν να δείχνουν πιο ξεκάθαρα. Η Άρσεναλ ενισχύθηκε όσο καλύτερα μπορούσε το καλοκαίρι, με τον ίδιο να αρχίζει να αποβάλλει την ταμπέλα του “control freak” και να δείχνει αποφασισμένος να ρισκάρει, με μέτρο πάντα.

Οι Κέπα, Μοσκέρα, Χινκάπι και Νόργκαντ ήρθαν για να δώσουν ακόμη περισσότερη ασφάλεια και βάθος στα μετόπισθεν ενώ οι Μαντουέκε και Γκιόκερες προσφέρουν ήδη νέες προοπτικές, τόσο σε δημιουργία όσο και σε εκτέλεση εντός και εκτός κουτιού. Αυτοί όμως που παίρνουν το χρίσμα του key player φαίνεται πως είναι οι Θουμπιμέντι και Έζε, καλούμενοι να λύσουν το μεγαλύτερο πρόβλημα που παρουσίαζαν οι “gunners” τα τελευταία χρόνια: την προώθηση της μπάλας από τον άξονα (central progression) και τη δημιουργία κάθετης απειλής, μειώνοντας παράλληλα τον φόρτο εργασίας των Όντεγκααρντ και Σάκα.

– Όπως φαίνεται και στο παραπάνω bar chart του χρήστη EPL – Analytics στο twitter(X), ήταν εμφανής η αδυναμία – ή και επιλογή της Άρσεναλ – να μην προωθεί την μπάλα μέσω του κεντρικού άξονα και των half-spaces κατά την περασμένη σεζόν. Ρίχνοντας όλο το βάρος στις πλευρές και ειδικότερα στα δεξιά (Σάκα), συχνά ξέμενε από ιδέες στο επιθετικό τρίτο.

Στον πρόσφατο αγώνα με την Νιούκαστλ, αν και η ανατροπή ήρθε από στημένες μπάλες – τι πιο σύνηθες – ήταν ξεκάθαρη η διάθεση του Αρτέτα να αξιοποιήσει φέτος περισσότερο το κεντρικό κανάλι και τα μεσοδιαστήματα. Ίσως να μην ένιωθε και τόσο άνετα στον πάγκο, με το παιχνίδι να ξεφεύγει από τον έλεγχό του, πήρε πάντως μία γεύση του risk-reward:

– Απέναντι σε οργανωμένη άμυνα, 5-4-1 low-block, η παρουσία ενός ποδοσφαιριστή με τα χαρακτηριστικά του Έζε που μπορεί να κινείται με άνεση μεταξύ των γραμμών, προσδίδει άλλη δυναμική στην ομάδα.

– Μετά από εναλλαγή της μπάλας μεταξύ των πλευρών, δημιουργούνται χώροι στο μπλοκ της Νιούκαστλ τους οποίους εκμεταλλεύεται ο Έζε, νικώντας στο 1vs1 τον αντίπαλό του, την ίδια ώρα που ο Τίμπερ από τη θέση του δεξιού μπακ τρυπώνει πίσω από την άμυνα για να υποδεχθεί την through pass από τον Θουμπιμέντι, αφού πρώτα Έζε και Τροσάρ συνδυάζονται για να βρει χρόνο και χώρο ο Ολλανδός μπακ – positional fluidity at its finest.

Μία εβδομάδα μετά, στον εντός έδρας αγώνα με την Γουέστ Χαμ, ένα παρόμοιο μοτίβο εξελίσσεται, με πρωταγωνιστές και πάλι τους Θουμπιμέντι και Έζε:

– Η μπάλα μεταφέρεται στα δεξιά σε κατάσταση επιθετικής μετάβασης, η παρουσία του Έζε αποσυντονίζει και πάλι τον αντίπαλο μηχανισμό άμυνας, με έναν εκ των δύο κεντρικών μέσων να τον επιτηρεί. Αναγνωρίζοντας τον χώρο στο δεξιό μεσοδίαστημα, παρασύρει τον αντίπαλό του ώστε να αποκτήσει πλεονέκτημα και να επιτεθεί χωρίς την μπάλα, υποδεχόμενος την κάθετη πάσα από τον Θουμπιμέντι. Το σουτ του αποκρούεται από τον Αρεολά, ο Ράις όμως είναι εκεί για να πάρει το rebound και να σκοράρει.

Οι 3.43 through balls ανά 90 λεπτά που επιχειρεί φέτος η Άρσεναλ – οι περισσότερες στην εξαετή θητεία του Ισπανού τεχνικού που τη φέρνουν στην πρώτη θέση μεταξύ των υπολοίπων στο νησί – είναι ενδεικτικό του ρίσκου που παίρνει φέτος ο Αρτέτα. Πέραν τούτου, η Άρσεναλ γίνεται παράλληλα και πιο direct αφού μέχρι στιγμής προβαίνει σε 64.7 μακρινές μπαλιές ανά 90 με ποσοστό επιτυχίας 53.4%. Για χάριν της σύγκρισης αναφέρουμε ότι κατά την περσινή περίοδο ήταν στην τελευταία θέση της Premier League στη συγκεκριμένη κατηγορία με 53.2 ανά 90, έχοντας 2.11 through balls per 90. Αξίζει επίσης να σημειώσουμε ότι βρίσκεται στη δεύτερη θέση, πίσω από τη Λίβερπουλ που έχει 15, όσον αφορά τις άμεσες επιθέσεις με 14. (άμεση επίθεση: μια ακολουθία φάσεων σε ανοιχτό παιχνίδι που ξεκινά από το αμυντικό μισό της ομάδας, περιλαμβάνει τουλάχιστον κατά 50% μεταφορά της μπάλας προς την κατεύθυνση της αντίπαλης εστίας και ολοκληρώνεται με τελική προσπάθεια (σουτ) ή με επαφή της μπάλας μέσα στην αντίπαλη περιοχή). (source: Opta)

Η παρουσία του Γκιόκερες εννοείται πως συνέβαλε σε αυτό – η Άρσεναλ έχει πλέον σημείο αναφοράς στο επιθετικό τρίτο, ο Σουηδός είναι πρώτος με διαφορά από τους συμπαίκτες του στην κατηγορία expexted thread as a receiver με 0.35 per game – (source: markstats). Aυτός όμως που αξίζει ιδιαίτερης μνείας μέχρι στιγμής είναι ο Γκαμπριέλ Μαρτινέλι. Ο Αρτέτα φαίνεται πως πήρε μαθήματα από τον Χάνσι Φλικ, (ως προς την προσαρμογή και διαχείρηση ταλέντου όπως ο Ραφίνια, μετατρέποντάς τον σε μία all-around ποδοσφαιρική μηχανή), επιχειρώντας φέτος να αλλάξει την μοίρα του Βραζιλιάνου ακραίου στο χορτάρι, λειτουργώντας ως inside forward/raumdeuter θέλοντας έτσι να εκμεταλλευτεί την ταχύτητά του επιτιθέμενος στον χώρο. Όχι βέβαια στον ίδιο βαθμό με τον συμπατριώτη του, καθώς λογίζεται ως μέλος του supporting cast, αν και ποτέ δε ξέρεις. Τα πρώτα δείγματα πάντως είναι αρκετά αισιόδοξα με τον ίδιο να έρχεται ως “super sub” απέναντι σε Αθλέτικ Μπιλμπάο και Μάντσεστερ Σίτυ, σκοράροντας μετά από κίνηση στον χώρο στην πλάτη της άμυνας.

– Με τη Σίτυ να έχει ψηλά τις γραμμές της και χωρίς πίεση στην μπάλα, ο Μαρτινέλι βρίσκει ευκαιρία να ξεγελάσει τους Ακέ και Γκβάρντιολ (LB-LCB). Αρχικά κάνει drop ώστε να αποκτήσει πλεονέκτημα (head start) αλλά και να ξεφύγει της προσοχής των αντιπάλων που δεν μπορούν να έχουν τον νου τους στον παίκτη και στην μπάλα ταυτόχρονα. Στη συνέχεια συγχρονίζει τέλεια την κίνησή του στην πλάτη της άμυνας με τον κάτοχο της μπάλας Έζε, επιτίθεται ακαριαία και σκοράρει ένα πανέμορφο σε εκτέλεση τέρμα – the art of deception.

Αν και είναι σχετικά νωρίς για ακριβή συμπεράσματα, η διάθεση αλλαγής είναι εμφανής στο βόρειο Λονδίνο με στόχο τον πολυπόθητο τίτλο της Premier League. Βεβιασμένη ή μη η απόφαση εκ μέρους του αγαπητού Μικέλ, λίγη σημασία θα έχει αν στο τέλος στεφθεί πρωταθλητής. Αυτό που κρατάμε είναι ο δρόμος προς καθολική υπεροχή σε όλες τις φάσεις παιχνιδιού, ξεπερνώντας κάθε όριο ολοκληρωτισμού, μια προσπάθεια που ακόμα κι αν δεν επιστεγαστεί με επιτυχίες, θέλω να πιστεύω πως θα παραμείνει αξιομνήμευτη.

Οι αμυντικές της επιδόσεις βρίσκονται και πάλι σε υψηλά επίπεδα – πλέον δεν προκαλούν καμία εντύπωση. Σύμφωνα με την Opta, έχει δεχθεί μέχρι στιγμής τη λιγότερη απειλη προς την εστία της με μόλις 4.39 non-penalty xGoals ενώ παράλληλα δέχεται και τη λιγότερη απειλή ανά τελική με 0.08 xG per shot ratio αποδεικνύοντας πόσο συμπαγής είναι σε καταστάσεις medium/low block. Οι στημένες φάσεις, φυσικά, δε θα πάψουν να αποτελούν μεγάλο ατού — το 36,71% των συνολικών xG προέρχεται από αυτές, με την ομάδα να σκοράρει το 50% των τερμάτων της (7 από τα 14) μέσω στημένων.

Με τη βοήθεια του earpiece app της twelve football, μπορούμε να διακρίνουμε την απόδοση της Άρσεναλ με βάση advanced metrics σε έξι κύριες κατηγορίες, συγκριτικά με τους αντιπάλους της κατά τη φετινή σεζόν, μετά από επτά αγώνες:

Ρίχνοντας μια πιο αναλυτική ματιά στις φάσεις επιθετικής μετάβασης και επίθεσης γενικότερα, πτυχές στις οποίες η Άρσεναλ παρουσίαζε δυσκολίες τα προηγούμενα χρόνια, βλέπουμε πόσο καλύτερα είναι τα πράγματα φέτος:

Φυσικά, χρειάζεται ακόμη δουλειά όσον αφορά τη γρήγορη δημιουργία απειλής μετά από επανάκτηση μπάλας, έτσι ώστε να βρίσκει πιο ευνοϊκές συνθήκες υπέρ της (xG within 10s after recovery). Ας μη ξεχνάμε όμως ότι αυτό εμπεριέχει περισσότερο ρίσκο, ο Αρτέτα σίγουρα θα θέλει τον χρόνο του ώστε να βγει περισσότερο εκτός comfort zone, χωρίς φυσικά να σημαίνει πως θα το κάνει κιόλας. Οι 15.96 πάσες ανά λεπτό κατοχής που επιχειρεί (pass tempo) υποδεικνύουν πως οποιαδήποτε εξελικτική μετάβαση γίνεται με βάση τα πρότυπα ενός ήδη καλοδουλεμένου συνόλου.

Από το “We want to be the kings of everything” του Δεκεμβρίου, η Άρσεναλ μοιάζει φέτος να βαδίζει προς κάτι πιο ώριμο, πιο ισορροπημένο· μια μετάβαση από τη βασιλεία της δύναμης στη βασιλεία της αρμονίας, στην “queen of all everything”. Όπως και στο ομώνυμο κομμάτι του Ott, όπου τα στοιχεία μπλέκονται οργανικά, χωρίς εκρήξεις αλλά με υποδόρια ένταση, έτσι και η ομάδα του Αρτέτα συνθέτει έναν οργανισμό που δεν επιδιώκει απλώς να κυριαρχήσει, αλλά να εξελιχθεί· να γίνει η πιο ολοκληρωμένη εκδοχή του εαυτού της. Μια ομάδα που δεν θέλει πια απλώς να είναι η καλύτερη στον κόσμο — αλλά να αγγίξει το σημείο όπου το ποδόσφαιρο παύει να είναι παιχνίδι και γίνεται εμπειρία.