Η Βιέννη χορεύει σε δύο ρυθμούς. Έναν αρμονικό, βγαλμένο από τις παρτιτούρες των Μπετόβεν και Μότσαρτ. Κι έναν εκρηκτικό, που ακούγεται κάθε φορά που η Ραπίντ και η Αούστρια συναντιούνται.
Σε μια πόλη που είναι συνώνυμη με την κομψότητα, την ιστορία, τις αυτοκρατορικές αυλές και την καλλιτεχνική κληρονομιά, η ποδοσφαιρική παράδοση μοιάζει παράταιρη. Κι όμως, το ντέρμπι της Ραπίντ Βιέννης με την Αούστρια Βιέννης δεν είναι απλώς το μεγαλύτερο στην Αυστρία — είναι ένα από τα πιο βαθιά χαραγμένα κοινωνικά και ιστορικά ντέρμπι της Ευρώπης. Με ρίζες στη διαστρωμάτωση, στον ταξικό διαχωρισμό και στις πολιτικές σκιές του 20ού αιώνα.
Η Ραπίντ: Το σύμβολο της εργατιάς
Το 1897, σε ένα εργοστάσιο καπέλων στο Χίτσινγκ, εργαζόμενοι και μεταλλουργοί δημιούργησαν τη Ραπίντ Βιέννης. Από την αρχή, η ομάδα ταυτίστηκε με την εργατική τάξη και το μαχητικό πνεύμα. Το ποδόσφαιρό της χτισμένο στη δύναμη, στην ένταση, στη συλλογικότητα. Οι οπαδοί της; Γεννημένοι στους δρόμους του νοτιοδυτικού τμήματος της πόλης, άνθρωποι που ζούσαν για να δουλεύουν – και πάλευαν για κάθε τι που τους ανήκε.
Η Αούστρια: Το παιδί των σαλονιών
Από την άλλη, η Αούστρια γεννήθηκε το 1911 μέσα στα φινετσάτα καφέ της Βιέννης, εκεί που η αστική τάξη και οι διανοούμενοι έδιναν ραντεβού. Έγινε το “ευγενές” αντίβαρο στη σκληράδα της Ραπίντ. Το ποδόσφαιρό της έμοιαζε με συμφωνία πιάνου: κομψό, οργανωμένο, βασισμένο στην τεχνική και την αισθητική. Οι φίλοι της Αούστρια ήταν οι κάτοικοι του βόρειου τμήματος της πόλης, αυτοί με τη “φουλάρια και τις εφημερίδες”.
Ο «κλασικός πόλεμος» της Βιέννης
Δεν άργησε να γίνει φανερό ότι η αντιπαλότητα μεταξύ των δύο ήταν κάτι περισσότερο από αθλητική. Ήταν κοινωνική, ιδεολογική, πολιτισμική. Στους δρόμους, στις παμπ, στους χώρους δουλειάς, όποιος ήταν ποδοσφαιρόφιλος έπρεπε να διαλέξει πλευρά. Και η επιλογή αυτή, κατά κανόνα, σε ακολουθούσε για μια ζωή.
Το ντέρμπι γινόταν όλο και πιο βίαιο. Μέσα κι έξω από το γήπεδο. Με επεισόδια, με ένταση, με συνθήματα που δύσκολα «μεταφράζονται». Με συνολικά πάνω από 330 αναμετρήσεις, το ντέρμπι της Βιέννης είναι το δεύτερο σε αριθμό στην Ευρώπη πίσω μόνο από το Old Firm της Σκωτίας!
Το σκοτεινό διάστημα του πολέμου
Το 1938, όταν η Αυστρία προσαρτήθηκε στη ναζιστική Γερμανία (Anschluss), το ποδόσφαιρο μπήκε στη δίνη της ιστορίας. Η Αούστρια, με έντονο εβραϊκό στοιχείο, υπέφερε βάναυσα. Παίκτες και μέλη της εκδιώχθηκαν, βασανίστηκαν, δολοφονήθηκαν ή εξορίστηκαν.
Η πιο τραγική φιγούρα ήταν ο Ματίας Ζίντελαρ, γνωστός και ως ο «Μότσαρτ των γηπέδων». Αρνήθηκε να φορέσει τη φανέλα της ενιαίας γερμανο-αυστριακής εθνικής ομάδας και βρέθηκε νεκρός μαζί με τη σύντροφό του, υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες, στο διαμέρισμά του. Το επίσημο πόρισμα μίλησε για διαρροή αερίου. Οι περισσότεροι μίλησαν για ναζιστική εκτέλεση.
Η Ραπίντ και το πρωτάθλημα του Ράιχ
Την ίδια περίοδο, η Ραπίντ Βιέννης εντάχθηκε στο γερμανικό πρωτάθλημα. Το 1941, στον τελικό με την υπερδύναμη Σάλκε στο «Ολυμπιακό Στάδιο» του Βερολίνου, έκανε μια από τις μεγαλύτερες ανατροπές στην ιστορία, από 0-3 σε 4-3 με χατ-τρικ του Φραντς Μπίντερ μπροστά σε 95.000 θεατές! Την ίδια μέρα που ξεκινούσε η Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα κατά της Σοβιετικής Ένωσης…
Δύο φιλοσοφίες – Μία ταυτότητα
Όλα όσα διαμόρφωσαν τη Ραπίντ και την Αούστρια δεν έσβησαν ποτέ. Οι παλιές ταυτότητες εξακολουθούν να ζουν, ακόμη κι αν οι εποχές έχουν αλλάξει. Η Ραπίντ συνεχίζει να παίζει σκληρά, με πάθος και ένταση. Η Αούστρια επιμένει στο τεχνικό, στο «σχολασμένο» ποδόσφαιρο.
Το ντέρμπι παραμένει επικίνδυνο, γεμάτο πάθος, αλλά και έντονα φορτισμένο. Οι νεότερες γενιές δεν κουβαλούν το ίδιο κοινωνικό βάρος, αλλά δεν έχουν ξεχάσει από πού ξεκίνησαν όλα.
Όταν η μουσική γίνεται μάχη
Η Βιέννη, η πόλη που γέννησε μεγάλες συμφωνίες, βιώνει ακόμα τη δική της παραφωνία κάθε φορά που οι δύο πλευρές συγκρούονται. Το ντέρμπι Ραπίντ – Αούστρια είναι ένας χορός με μαχαίρια. Είναι η αποτύπωση μιας διχασμένης κοινωνίας σε έναν αγωνιστικό χώρο.
Και όσο κι αν περνούν τα χρόνια, όσο κι αν κυριαρχεί η Ζάλτσμπουργκ, το μόνο πραγματικό «πρωτάθλημα» που μετράει στην πρωτεύουσα της Αυστρίας, είναι αυτό της ψυχής.
